ائتلاف متا، IBM و چندین شرکت و دانشگاه برای حمایت از توسعه متن‌باز هوش مصنوعی

یکی از موضوعات مهم و مورد بحث هوش مصنوعی، مالکیت خاص و یا متن‌باز بودن آن است. صنعت حال حاضر هوش مصنوعی را شرکت‌هایی مثل گوگل، اوپن‌ای‌آی و مایکروسافت با مدل‌های اختصاصی رهبری می‌کنند اما یک اتحاد جدید به سرکردگی IBM، یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های تکنولوژی جهان، و بزرگان دیگری مثل متا، دل، اینتل و سونی قرار است به توسعه متن‌باز هوش مصنوعی کمک کند.

این شرکت‌ها امروز سه ‌شنبه (۵ دسامبر) با همراهی چندین دانشگاه، استارت‌آپ تکنولوژی و بنیاد‌های خیریه از آغاز کار یک «ائتلاف هوش مصنوعی» برای مقابله با سلطه چند شرکت خاص بر این تکنولوژی خبر دادند.

براساس بیانیه منتشر شده، ائتلاف هوش مصنوعی بر حمایت از جامعه توسعه‌دهندگان آزاد و تسهیل نوآوری مسئولانه هوش مصنوعی و تضمین موضوعات امنیتی، گوناگونی، اعتماد و غیره تمرکز می‌کند.

داریو گیل، سخنگوی ارشد BIM و رئیس آزمایشگاه تحقیقاتی این شرکت، می‌گوید: «مذاکرات و صحبت‌های پیرامون هوش مصنوعی تا حدی و متاسفانه تا حد زیادی بر تنها چند موسسه تمرکز کرده است. واقعیت این است که این حوزه بسیار بزرگتر از این‌ها است.»

نیک کلگ، نماینده امور بین‌الملل متا نیز در این رابطه می‌گوید: «ما باور داریم که وقتی هوش مصنوعی به صورت باز توسعه یابد-افراد بیشتری می‌توانند به مزایای آن دسترسی پیا کنند، محصولات نوآورانه بسازند و به شکلی ایمن کار کنند. ائتلاف هوش مصنوعی محققان، توسعه دهندگان و شرکت‌ها را گرد هم آورده تا ابزارها و دانشی را که برای همه ما مفید است را به اشتراک بگذارند و مهم نیست که خود مدل‌ها به صورت باز ارائه شوند یا خیر. ما برای توسعه هوش مصنوعی به‌روز و کمک به توسعه مسئولانه به دنبال همکاری با شرکا هستیم.»

دو ذهنیت مخالف

در حال حاضر جهان تکنولوژی میزبان دو رویکرد متفاوت نسبت به توسعه هوش مصنوعی است. پیشتازان فعلی این عرصه از جمله اوپن‌ای‌آی، گوگل و مایکروسافت به نظر رویکرد متمرکز و توسعه پشت درهای بسته را پیش گرفته‌اند، نگاهی که ایلان ماسک، یکی از بنیان‌گذاران اوپن‌ای‌آی با آن مخالف است و بسیاری بحث بر سر همین موضوع را دلیل تحولات اخیر اوپن‌ای‌آی و اخراج یک باره سم آلتمن می‌دانند.

در مقابل شرکتی مثل متا به سرکردگی مارک زاکربرگ مدت‌ها است که بر توسعه متن‌باز و جامعه محور این تکنولوژی تاکید دارد. زاکربرگ پیش از این در پادکستی با لکس فریدمن بر لزوم توسعه باز این تکنولوژی تاکید کرد.

اوپن‌ای‌آی برخلاف نامش که شاید نشان دهنده پیروی از رویکرد جامعه‌محور و باز باشد، مدل‌های خود را محرمانه نگه داشته است. توسعه دهندگان تنها با اجازه این شرکت می‌توانند به مدل‌ها دسترسی پیدا کنند و مایکروسافت با سرمایه‌گذاری ۱۳ میلیارد دلاری شاید کلیددار اصلی این تکنولوژی در خارج از شرکت محسوب شود.

گوگل، دیگر پیشتاز هوش مصنوعی و مالک آزمایشگاه دیپ‌مایند که حالا به واحد گوگل دیپ‌مایند تغییر نام داده نیز رویکرد مشابهی را در پیش گرفته و همانند مایکروسافت عزیزکرده دیگری به نام آنتروپیک در بین استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی دارد. آنتروپیک که علاوه بر گوگل از حمایت آمازون نیز برخوردار است همانند اوپن‌ای‌آی اجازه دسترسی کامل به مدل‌های هوش مصنوعی خود را نمی‌دهد.

با این حال اتحادیه جدید با حضور شرکت‌های بزرگی مثل IBM و متا در تلاش است تا سلطه فعلی این غول‌ها بر یکی از مهمترین تکنولوژی‌های عصر موجود را به چالش بکشد و اینبار با یک رویکرد آزاد و متن‌بازی که امکان مشارکت و نظارت حداکثری را فراهم می‌کند.

به گفته مجله فورچن، گروهی متشکل از ۵۰ عضو اصلی در تلاش است تا اهدافی مثل یک چارچوب واحد برای ارزیابی توان الگوریتم‌های هوش مصنوعی، جهت‌دهی به سرمایه صندوق‌های تحقیقات هوش مصنوعی و همکاری برروی مدل‌های متن‌باز را دنبال کند.

از جمله دیگر اعضای سرشناس این اتحادیه می‌توان به شرکت AMD، تولید کننده پردازنده‌های گرافیکی  و Cerebas، شرکت فعال در حوزه هوش مصنوعی و استارت‌آپ‌هایی مثل Hugging Face و Stability AI اشاره کرد. افزون بر این دانشگاه‌های ییل، کورنل و دارتموت نیز جایی در اتحاد دارند.

داریو گیل به عنوان مثالی از فعالیت متن‌باز در حوزه هوش مصنوعی به همکاری IBM با ناسا اشاره می‌کند که به تازگی یک مدل متن‌باز هوش مصنوعی را با استفاده از داده‌های مکانی آموزش داده‌اند. به گفته گیل این مدل می‌تواند به ردیابی قطع درختان و یا محصول به دست آمده از یک کشت کمک کند. IBM همچنین حدود ۱۰۰ میلیون دلار سرمایه را به حمایت از پروژه‌های تحقیقات دانشگاهی هوش مصنوعی در پنج سال آینده اختصاص داده است.

این شرکت همچنین با متا، غول شبکه اجتماعی و یکی از فعالان مهم هوش مصنوعی، برای ساخت ابزارهای متن‌باز توسعه هوش مصنوعی همکاری می‌کند.

با این حال به گفته گیل اتحادیه مذکور هنوز در حال بررسی جزئیات مربوط به حاکمیت بر مجموعه است و در حال حاضر تمرکز اصلی آنها بر همکاری مفید و کنار گذاشتن اهداف سازمانی است. در مرحله بعدی این اتحادیه احتمالا «گروه‌های فنی فعالی» را تشکیل می‌دهد و با شکل‌گیری ساختار حاکمیتی می‌توان انتظار تولد یک واحد عام‌المنفعه از دل این اتحادیه را داشت.

منبع: پیوست