ارزیابی جایگاه صنعت معدن ایران در انقلاب صنعتی چهارم

در  میزگرد «ارزیابی جایگاه صنعت معدن ایران در انقلاب صنعتی چهارم» که به میزبانی معدن‌شو برگزار شد داور نظری، علی عابدی و حسن‌رضا حیدری به طرح مسئله پرداختند و با بیان برخی مصادیق به آسیب‌شناسی صنایع معدنی در حوزه تحول دیجیتال پرداخته‌اند.

داور نظری جانشین مدیرعامل فناپ زیرساخت در توسعه و فناوری، سهم صنایع معدنی از تولید ناخالص داخلی را با میانگین جهانی این سهم مقایسه کرد و در این باره گفت: یک درصد از تولید ناخالص داخلی ایران از درآمدهای معدنی است. این میانگین در دنیا ۵ درصد است که نشان می‌دهد در ایران این عدد پایین است.

وی افزود: بخشی از این کاستی را می‌توانیم از طریق توسعه و اکتشافات جدید جبران کنیم و سهم معدن را در تولید ناخالص داخلی بالاتر ببریم اما بخش دیگر را باید با بهره‌گیری از فناوری افزایش بدهیم.

نظری ابراز داشت: شرکت‌های معدنی اگر در تحقیق و توسعه و فناوری‌های نوپدید سرمایه‌گذاری می‌کنند بیایند سهمشان را اعلام کنند و زمینه رقابت ایجاد بشود. ایمیدرو هم می‌تواند در این زمینه با مشوق‌هایی مثل ارائه تسهیلات و برخی معافیت‌ها نقش ایفا کند. شما آیا می‌توانید حتی یک شرکت معدنی نام ‌ببرید که در فناوری سرمایه‌گذاری کرده باشد و به همان اندازه از مالیاتش کم شده باشد؟!

بیشتر بخوانیم: نوآوری‌های مهم فناوری معدن در سال ۲۰۲۳

علی عابدی، مدیرعامل هلدینگ صنعتی و معدنی عطا متال هم از محدودیت‌ها در تغییر نسل فناوری در معدن گفت و تصریح کرد: در بخش اکتشاف هنوز از فناوری‌های ۵۰ سال قبل استفاده می‌کنیم، در حالیکه برخی روش‌های اکتشاف دیگر در دنیا منسوخ شده است، بعنوان مثال برای عملیات ژئوفیزیک یا مگنتومتری، یک دستگاهی است که اپراتور این را در جغرافیای مختلف با خود حمل می‌کند یک شبکه‌ای در هر ۳۰ یا ۵۰ متر تعریف می‌کند و حس‌گر را بکار می‌گیرد و داده‌ها را برداشت می‌کند، روشی که دقت بالایی ندارد و زمانبر است و محدودیت‌ها و ضریب خطای بالایی دارد و اکنون در دنیا دیگر منسوخ شده است. اکنون از تجهیزات جدید مثل حس‌گرهای پهپادها برای عملیات مگنتومتری استفاده می‌شود، تمام پهنه را اسکن می‌کند و در هر ثانیه داده‌های ۵ نقطه را با کم‌ترین ضریب خطا برداشت می‌کند و خودش داده‌ها را در اعماق ۱۰۰۰ متری تحلیل می‌کند.

عابدی بازگو کرد: ما برای بهره‌گیری از این فناوری اقدام کردیم اما به دلیل تحریم‌ها نتوانستیم این فناوری پهپادی را وارد ایران کنیم بنابراین مدلی از این دستگاه را خریدیدم که حس‌گر به تن اپراتور می‌شود و حرکت می‌کند ولی کاری که مثلا پهپاد در نیم‌ساعت انجام می دهد این در یک هفته باید انجام بدهد و در جغرافیای سخت‌گذر و خشن هم کارایی پهپاد را ندارد.

وی ابراز داشت: پیرو فرمایش آقای دکتر نظری کار حاکمیت سیاستگذاری و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، شرکت‌های معدنی و خصوصی است. در همین راستا صندوق بیمه فعالیت‌های معدنی متعلق به ایمیدرو است که رسالت آن حمایت از معادن کوچک و متوسط است اما متاسفانه ما در این زمینه مشکلاتی داریم و گفته می‌شود که منابع مالی وجود ندارد. منظور اینکه حاکمیت اگر نقش خودش را درست ایفا کند بخش‌خصوصی ظرفیت و انگیزه و اراده توسعه را دارد.

بیشتر بخوانیم: هوش مصنوعی و شبکه‌های ۵.۵G معادن را به سطح جدیدی از «هوشمندی» می‌رسانند

نظری ادامه سخنان عابدی تصریح کرد: من مشکل را بنیادی‌تر از تامین تجهیزات می‌بینم، صنعت برنامه راهبردی برای تحول دیجیتال ندارد، ایمیدرو هم برنامه‌‌ای ندارد که صنایع را بسوی تحول دیجیتال تشویق کند. ما تا زمانیکه در هرم مازلو گرفتار حقوق شب عید در صنعت خودمان هستیم خیلی نمی‌توانیم به توسعه فناورانه فکر کنیم.

حسن رضا حیدری، مدیر عامل شرکت راهبر فرایند آریا هم یک چالش در حوزه ساختار صنعت معدن ایران را بازگو کرد و گفت: ایمیدرو که زیرمجموعه وزارت صمت است و قرار است به صنایع معدنی کمک کند عملا رقیب شرکت‌های خصوصی شده است، چون خودش معادن را بدست گرفته است، بنابراین چه در حوزه فروش محصول چه در خوراک اولیه شرکت‌های کوچک در تنگنا هستند، چون وقتی دولت با ما رقابت می‌کند در این رقابت همیشه دولت پیروز هستند.

منبع: فناپ

بیشتر بخوانیم: تولید دیجیتال؛ تعریف و نمونه‌ها