سیاست جدید صنعتی-معدنی کانادا
تحت نظارت دو وزارتخانه دولتی، کانادا قرار است سیاست صنعتی-معدنی تازه‌ای را به اجرا بگذارد. سیاستی که هدف از آن بازتعریف نقش کانادا در زنجیره جهانی کالاها و مواد مرتبط با اهداف کربن صفر و انرژی پاک است.
بررسی سند رسمی این کشور نشان می‌دهد کانادا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین ذخایر مواد معدنی ترس بزرگی از عقب ماندن از جریان تحولات جهانی بخش معدن دارد. به منظور تغییر شرایط به بهترین شکل، سالانه قرار است ۴میلیارد دلار منابع از سند راهبردی معدن کانادا پشتیبانی کند.
این بودجه و سند راهبردی معدن قرار است پنج هدف مختلف شامل «رشد اقتصادی بالا و پایدار»، «پشتیبانی از گذار انرژی و بهبود شرایط آب و هوایی جهان»، «پیشبرد همکاری و توسعه در جوامع محلی، بومی‌‌‌ها و ساکنان کانادا»، «آموزش و رشد کیفیت نیروهای کار ماهر» و «گسترش همکاری با متحدان و تحول اقتصاد کانادا همسو با چالش‌‌‌های امنیتی» را پشتیبانی کند. در صدر این راهبرد نیز یک بودجه ۸۰میلیون دلاری در سال در نظر گرفته شده تا اکتشافات معدنی در کانادا را گسترش دهد ضمن اینکه قرار است به بخش تحقیق و توسعه دولتی مرتبط با مقولات معدن سالانه بیش از ۴۷ میلیون دلار تزریق شود.
همزمان با این موارد نیز بودجه‌‌‌ای ۱۴۴میلیون دلاری در راستای حمایت از پروژه‌‌‌های نوآورانه بخش معدن و خاک‌‌‌های کمیاب از سوی دولت تدارک دیده شده تا تحت نظارت دو وزارتخانه منابع طبیعی و صنایع، علم و نوآوری هزینه شود. در عین حال برای تمامی پروژه‌‌‌های معدنی که روی خاک‌‌‌های کمیاب و فلزات حساس متمرکز هستند، تخفیف مالیاتی ۳۰درصدی وضع خواهد شد. به جز این ابزارها دولت کانادا درصدد است تا اقتصاد خود را به جد در زنجیره جهانی تامین جدیدی که حول محور انرژیهای پاک و کربن صفر معنا یافته، بازتعریف کند. دیدگاه وزیر صنایع، علوم و نوآوری کانادا در این باره جالب است. وی در مقدمه سند راهبردی بخش معدن کانادا تصریح کرده است:«مواد معدنی حیاتی برای صنایع استراتژیک کانادا ضروری هستند. آنها در قلب بخشهای کلیدی قرار دارند تا اقتصاد ما را به پیش ببرند، از جمله در تحول بخش‌‌‌هایی نظیر کشاورزی، تولید، هوش مصنوعی، فناوریهای پاک، وسایل نقلیه الکتریکی، انرژی و موارد دیگر این مواد اثر بزرگی دارند.
در واقع از این پس این مواد برای زندگی روزمره ما حیاتی و در زمره ضروریات پروژه جهانی گذار انرژی (ENERGY TRANSITION) هستند. در واقع این مواد برای ساختن دنیای آینده که روی دوش توربین‌‌‌های بادی، باتری‌‌‌های بردبلند در وسایل نقلیه الکتریکی، پنلهای خورشیدی و قطعات نیمه هادی استوار می‌شود، نقشی اساسی دارند. با افزایش سرسام‌‌‌آور تقاضای جهانی برای مواد معدنی حیاتی، کانادا موقعیت بسیار خوبی برای استفاده از این فرصت خواهد داشت. به لطف ثروت عظیم مواد معدنی حیاتی، برتری در معدن‌کاری، مجموعه نیروی انسانی ماهر و یک اکوسیستم نوآور، کانادا تلاش دارد به تامین‌کننده‌ای سبز برای مصرف‌کنندگان مواد معدنی حیاتی تبدیل شود.»
وزیر منابع طبیعی کانادا نیز درباره این استراتژی گفته است: «بازارهای مالی در سراسر جهان به طور فزاینده‌ای ریسک تغییرات آب و هوایی را در تصمیمات خود و سرمایه‌گذاری آتیه لحاظ می‌کنند. پول هوشمند است و از دارایی‌‌‌هایی که با گذار به دنیای خالص صفر سازگار نیستند خارج می‌شود و به سمت فرصت‌‌‌هایی می‌رود که سازگاری را تشویق می‌کنند. همان‌طور که هر کسب‌و‌کار موفقی باید قادر به تفسیر و واکنش به تغییرات در محیط کسب و کار باشد، کشورها نیز باید قادر به واکنش و اقدام اندیشمندانه برای حفظ و ارتقای سطح رفاه خود باشند.
کانادا تلاش می‌کند در این تحول عظیم، به گونه‌‌‌ای از مزایای نسبی خود در راستای ایجاد شغل، فرصت اقتصادی و رفاه استفاده کند. این واقعیت امروز جهان است که همزمان، پویایی‌‌‌های ژئوپلیتیکی و تقاضای سرسام‌‌‌آور مواد، زنجیرههای ارزش را تحت فشار قرار داده‌‌‌اند. زنجیره‌‌‌هایی که برای گذار انرژی جهانی ضروری به شمار می‌‌‌روند. متحدان اروپایی کانادا اخیرا پیامدهای وابستگی به کشورهای همفکر برای کالاهای استراتژیک مانند نفت و گاز را تجربه کرده و تمایل زیادی برای جلوگیری از آسیب‌‌‌پذیری‌‌‌های مشابه در بازارهای نوظهور مانند مواد معدنی حیاتی بروز می‌دهند. استراتژی معدنی کانادا در همین راستا طراحی و تدوین شده است تا به سوالات و ابهامات مختلف این حوزه پاسخ داده و اقتصاد کانادا را برای دو تا سه دهه آینده از این منظر بیمه کند.»
نگاهی به کلیات این برنامه حاوی نکات جالبی است. سند تصریح می‌کند دولت کانادا با اطلاع از بازار ۵۲۰ میلیارد دلاری فلزات و معدن خود، از تمام سرمایه‌گذاری‌‌‌های جدید در حوزه اکتشاف، استخراج، فرآوری و تولید مواد معدنی و فلزات حساس پشتیبانی می‌کند تا ارزش این بازار بیش از پیش گسترش یابد. دلیل این موضوع این است که مواد معدنی حیاتی بلوک‌‌‌های سازنده اقتصاد سبز و دیجیتال هستند. هیچ شکلی از گذار انرژی بدون دسترسی فراگیر به مواد معدنی حیاتی امکان‌‌‌پذیر نیست. این یعنی بدون باتری، بدون ماشین الکتریکی، بدون توربین بادی و بدون پنلهای خورشیدی خبری از یک اقتصاد سبز نیست. سند تصویر جالبی از گذار انرژی دارد و تاکید می‌کند: «خورشید انرژی خام را تامین می‌کند، اما برق از طریق مس جریان می‌یابد. توربین‌‌‌های بادی به آهن‌رباهای تولیدشده از منگنز، پلاتین و خاکی کمیاب ساخته می‌شود. انرژی هسته‌‌‌ای به اورانیوم نیاز دارد. وسایل نقلیه الکتریکی نیاز به باتری‌‌‌های ساخته‌شده از لیتیوم، کبالت و نیکل و آهن‌ربا دارند. ایندیم و تلوریم جزء لاینفک تولید پنلهای خورشیدی هستند. بنابراین نیاز جهان به معدن جهش روزافزونی خواهد داشت.»
به مدد همین رویکرد نیز از هم‌‌‌اکنون بزرگ‌ترین بازیگران عرصه انرژیهای نو و خودروهای الکتریکی و قطعه‌‌‌سازان این دو صنعت کار خود را در کانادا شروع و روی پروژه‌‌‌های مختلف سرمایه‌گذاری کرده‌‌‌اند. هوندا، فورد، الکترا، اومی کور، استلانتیس، نانو وان، باسف، لاین الکترونیک، جنرال موتورز، ال جی، واله، در کنار انبوهی از شرکت‌های داخلی در حال ساخت جامع یک زیرساخت صنعتی و معدنی تازه هستند که کانادا را متحول خواهد کرد. چنین تحولی می‌تواند نه‌تنها آینده کانادا را از منظر رفاه و رشد تضمین کند که جایگاهی برجسته برای رهبری این کشور بر جهانی پاک ایجاد کند.
کانادا در سند راهبردی خود عمیقا باور دارد تمرکز تولید مواد معدنی حیاتی در چند کشور خارج از دایره اتحاد غرب که از روش‌های غیر‌مبتنی بر بازار استفاده می‌کنند، خطر اختلالات زنجیره تامین و افزایش قیمت مواد معدنی و مواد کلیدی را افزایش می‌دهد. برای کانادا و متحدانش ریسک ذاتی این تمرکز تولید با رویدادهای ژئوپلیتیکی تشدید می‌شود، که بیشتر به عدم‌قطعیت عرضه دامن می‌‌‌زند. علاوه بر این، برخی از حوزه‌های قضایی دارای استانداردهای بالای محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) از جمله در فعالیت‌‌‌های توسعه منابعی که در کشورهای دیگر انجام می‌دهند، اولویت‌‌‌بندی نشده‌‌‌اند که باید در اسناد توسعه معدنی لحاظ شوند. همان‌طور که اقتصاد جهانی به سمت کربن صفر خالص حرکت می‌کند، تولیدکنندگان پیشرفته به دنبال این هستند که زنجیره تامین آنها رقابتی، بدون کربن، پایدار از نظر زیست محیطی و توام با احترام به حقوق بشر باشد. کانادا نیز تصریح کرده به عنوان یک تامین‌کننده قابل اعتماد محصولات معدنی و فلزی، به خوبی از موقعیت پیشرو در تولید مسوولانه، فراگیر و پایدار مواد معدنی حیاتی آگاهی داشته و تلاش دارد زنجیره ارزش انعطاف‌پذیری برای جهان حول محور داشته‌‌‌های خود بنا کند.
به این ترتیب، کانادا نقش بارز خود در تقویت اقتصاد سبز و دیجیتال، چه در داخل و چه در سراسر جهان را پذیرفته، و علاوه بر توسعه رقابت تا پایین‌ترین سطح برای رسیدن به کمترین هزینه تولید، پیگیر اقدام جمعی در مورد توسعه تولید مواد معدنی حیاتی برای حمایت از انتقال انرژی سبز جهانی است. این رویه از سوی کانادا در چند سازمان کلیدی چندجانبه، از جمله سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD)، سازمان‌های G۷ و G۲۰، آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)، بانک جهانی، آژانس بین‌المللی انرژیهای تجدیدپذیر (IRENA) و سایر مجامع بین‌دولتی عنوان شده است. در راستای تعهد به برنامه‌‌‌های جهانی نیز افزایش مشارکت کانادا در رویدادهای بین‌المللی به تقویت پیوند بین مواد معدنی حیاتی و انتقال انرژی، منجر شده و نقش پررنگ‌تر کانادا در زنجیرههای تامین سبز را سبب خواهد شد.
منبع: دنیای اقتصاد
