موانع تحول در صنعت دیجیتال
روز دوشنبه گذشته در بیست‌‌‌وششمین دوره از نمایشگاه الکامپ، غرفه «دنیای‌اقتصاد» میزبان پنلی با عنوان «انقلاب صنعتی چهارم و توسعه صنایع» بود. در این پنل مهدی صادقی نیارکی معاون سابق امور صنایع وزارت صمت، احسان چیتساز عضو هیات علمی ومدیرکل نوآوری دانشگاه تهران، محمدحسین عظیمی معاون تحقیق و توسعه کسب‌وکار و محصول بانک گردشگری، محسن یوسف‌‌‌پور مدیرکل راهکارهای سازمانی ایرانسل و داور نظری جانشین مدیرعامل فناپ زیرساخت به عنوان مدیر پنل در خصوص موانع پیش‌‌‌روی تحول در عرصه دیجیتال به بحث‌‌‌وگفت‌وگو پرداختند.
در ابتدای پنل داور نظری با بیان اینکه انقلاب صنعتی اول با صد سال تاخیر وارد ایران شد، تاکیدکرد که انقلاب صنعتی دوم با پنجاه سال تاخیر اتفاق افتاد و انقلاب صنعتی سوم هم ۲۵ سال طول کشید و حالا اگر با همین مقیاس جلو برویم انقلاب صنعتی چهارم باید ۱۲ سال زمان ببرد تا بتوانیم از تکنولوژی‌‌‌های روز مانند اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و… در صنعت و خدمات استفاده کنیم.
نظری از احسان چیتساز عضو هیات علمی دانشگاه تهران و مدیرکل نوآوری پرسیدکه چرا میزان پذیرش تکنولوژی در کشور پایین است و او در این باره گفت: «ما همیشه با تاخیر فناوری را در آغوش می‌‌‌گیریم. به صورت تاریخی ظنی داریم نسبت به نیت و اهدافی که تکنولوژی همراه خود دارد. این ظن به ساختار نهادهایی برمی‌‌‌گردد که به صورت مویرگی در درون جامعه قرار دارند و سیگنال‌‌‌های تغییر را مخابره می‌کنند. زمانی که این ظن وجود داشته باشد، پذیرش توسط مردم هم با تاخیر صورت می‌گیرد. از طرف دیگر ما به واسطه تحریم‌‌‌های بین‌المللی، به یک جزیره جدا شده از اقتصاد جهانی تبدیل شده‌‌‌ایم. این موضوع منجر به این شده است که ارتباط ما با پیشتازان فناوری محدود و ورود تکنولوژی دچار محدودیت شود و همچنین زیرساخت توسعه کمتری پیدا کند.»
در ادامه پنل، محمد حسین عظیمی معاون تحقیق و توسعه کسب‌وکار و محصول بانک گردشگری در خصوص موانع پیش‌‌‌روی عدم‌تحول در عرصه دیجیتال، اظهار کرد: «لایه سطح خبرگی پیشتازان آموزشی علمی و مدیران کسب‌و کارها و صنایع و در راس آنها مدیرانی هستند که تاثیرات بیشتری در این موضوع دارند که مدیران حاکمیتی هستند. به نظر می‌رسد که ذهنیت مدیران بیشتر از نیروهای لایه‌‌‌های بعدی در عقب ماندگی یا جبران عقب ماندگی تاثیر دارند.این مساله در چند سال اخیر با تاثیر گرفتن از فاکتورهایی که غیر‌قابل کنترل بوده – از جمله فاکتورهای روابط بین‌المللی- تشدید شده است. ما هنوز مقرراتی برای استفاده از تکنولوژی‌‌‌هایی که امروزه در دنیا مطرح هستند و نفع اقتصادی دارند، نداریم. این عقب ماندگی‌‌‌‌‌‌ها نیز وجود دارد. البته علاوه بر تمام اینها یک فاصله ذهنی میان مدیران ارشد و میانی با متخصصان وجود دارد و لازم است که این موضوع شکافته شود.»
محسن یوسف‌‌‌پور مدیرکل راهکارهای سازمانی ایرانسل نیز در پاسخ به اینکه چه موانعی در پذیرش تکنولوژی وجود دارد که باعث می‌شود با تاخیر از این تکنولوژی‌‌‌ها بهره ببریم، گفت: «تحول دیجیتال ماهیت برهم زننده‌‌‌ای دارد و فکر می‌‌‌کنم در مقایسه با دوره‌‌‌های قبلی انقلاب صنعتی زودتر وارد کشور شود؛ چرا که ماهیت آن به گونه‌‌‌ای است که اگر این اتفاق در کشور نیفتد، صنایع ما قابلیت رقابت نخواهند داشت. امروزه انقلاب‌‌‌های صنعتی نسبت به گذشته خطرناک‌‌‌تر هستند. ما باید در کنار هم به مدیران ارشد، مدیران تصمیم‌گیر در صنایع و کسب‌و کارها این موضوع را بفهمانیم که آنها از این اتفاق ناگزیرهستند و باید با آن همراه شوند.»
صادقی نیارکی نایب‌رئیس و عضو هیات رئیسه اتاق تهران و معاون سابق صنایع وزارت صمت موانع حاکمیتی برای پذیرش تکنولوژی و ورود به عرصه تحول دیجیتال و انقلاب صنعتی چهارم چیست، اظهار کرد: «با نگاه دیگری باید به این موضوع پرداخت. هرجا که تحول فناورانه شکل گرفته است تعدادی از کشورها پیش رو بوده و تعداد دیگری پیرو بوده‌‌‌اند. به‌رغم ذهنیت مدیران، ما به ابزار نیز نیازمندیم. نمی‌شود در تحقیق و توسعه چه در شرکت چه بخش خصوصی و حاکمیتی سرمایه‌گذاری نکنیم و توقع داشته باشیم با تغییرنگرش مدیران به کشوری پیشرو تبدیل شویم.»
با این حال یوسف‌‌‌پور معتقد است که ما از حیث فناوری و نیروی انسانی توانمند همچنان مزیت داریم. او در ادامه افزود: «با این همه ممکن است که تا دو سال آینده این مزیت را هم از دست داده باشیم. ما فاصله معنا داری با دنیا نداریم. پلتفرم‌‌‌های بزرگی در کشور وجود دارد که در حال فعالیت هستند.»
داور نظری در ادامه پنل با بیان اینکه ما ادعا می‌‌‌کنیم در کشور بانکداری دیجیتال داریم اما مراجعه ما به وفور در شعب مختلف اتفاق می‌افتند، از محمدحسین عظیمی پرسید که آیا بانک‌ها هم مدیرانی دارند که با تکنولوژی آشنا نیستندو هنوز ارزش سرمایه‌گذاری روی تکنولوژی و تحول دیجیتال را نمی‌‌‌دانند یا برای تحقیق و توسعه هنوز سرمایه‌گذاری اتفاق نیفتاده است؟ عظیمی در پاسخ به این سوال گفت: «توسعه استفاده از آی‌‌‌تی در صنایع مختلف از جمله بانک‌های کشور در حال صورت گرفتن است، اما سرعت آن به نسبت انتظاراتی که از اقتصاد دیجیتال می‌رود همچنان کند است. این انتظارات برآورده نشده و دلایل مختلفی هم دارد. به نظر می‌رسد که اولین علت این موضوع نیروی انسانی در لایه‌‌‌های تصمیم‌گیر است.
در لایه‌‌‌های بعدی تخصصی نیز این مساله وجود دارد. در حال حاضر بانک‌هایی وجود دارد که می‌شود به صورت آنلاین در آنها حساب باز کرد ولی انتظاری که وجود دارد آن است که بانک‌ها به سمت استفاده بیشتر از فضای دیجیتال حرکت کنند ما هنوز با این اتفاق فاصله معناداری داریم.»
او در ادامه افزود: «کلیه سرویس‌‌‌هایی که کاربر به‌‌‌طور آنلاین می‌تواند انجام دهد در حال حاضر به شکل آنلاین موجود است. با این حال همچنان چالش‌‌‌هایی وجود دارد که بیشتر عملیاتی هستند. یکی از این چالش‌‌‌ها زیرساخت و دومین چالش مساله رگولاتوری است. در این زمینه بانک مرکزی هنوز از تقاضاهای بازار عقب مانده است. بسیاری از مقررات و آیین‌‌‌نامه‌‌‌هایی که در بانک مرکزی است موانع و چالش‌‌‌هایی را برای ارائه سرویس آنلاین ایجاد می‌کند. با این همه بانکداری ما چند قدم از صنایع دیگر جلوتر است.»
منبع: دنیای اقتصاد
