دیجیتالی شدن در فازهای مختلف عمر معادن

دیجیتالی شدن «همه‌چیز» و کاربرد هوش مصنوعی در معادن فرآیندی است که به‌سرعت در حال شکل‌‌‌گیری و خودنمایی است، آن‌هم در وضعیتی که به صورت کلی می‌‌‌توان گفت، معدن و معدن‌کاری از سایر رشته‌‌‌های مشابه صنعتی در حوزه‌‌‌های مربوط در زمینه موفقیت‌‌‌های ذیل انقلاب چهارم صنعتی عقب‌‌‌تر است. این مطلب ساده به معنای آن است که می‌‌‌توانیم امیدوار باشیم که به‌زودی شاهد انقلابی در دیجیتالی شدن معادن خواهیم بود.

استفاده از هوش مصنوعی، ابرداده‌‌‌ها موسوم به بیگ‌دیتا، پردازش به کمک نمونه‌‌‌های مشابه، کمک‌گرفتن از تجربیات پیشین در حوادث به منظور واکنش سریع داشتن و همچنین کاهش ریسک‌‌‌های احتمالی و افزایش ایمنی و افت مخاطرات زیست‌محیطی از جمله مواردی هستند که در این چارچوب مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. توجه به این نکته که معدن‌کاری در بخش‌‌‌های مختلف آن فعالیتی بسیار پرهزینه بوده و تصمیمات دقیق‌‌‌تر به منظور اخذ راندمان بالاتر به کاهش محسوس هزینه‌‌‌ها منتهی می‌شود، سیگنال بسیار مهمی است که بر پایه آن می‌‌‌توان گفت، اهمیت دیجیتالی شدن معادن و صنایع معدنی در بخش‌‌‌های مختلف، نه‌‌‌تنها جذابیتی زایدالوصف، بلکه ضرورت به شمار می‌رود. نگاهی به چرخه عمر معادن فضا برای استفاده گام به گام از تکنولوژی، ادبیات نوین آن و رویکردهای موردنیاز برای دیجیتالی‌‌‌شدن، فرآیندها را شفاف‌‌‌تر جلوه می‌دهد.

 ردپای دیجیتالی‌‌‌شدن داده‌‌‌ها در فاز اکتشاف

پی‌‌‌جویی و اکتشاف، اولین مرحله از عمر یک معدن به شمار می‌رود. در فاز دیجیتالی شدن همه‌چیز، در ابتدا می‌‌‌توان اطلاعات موجود را جمع‌‌‌آوری و پردازش کرد. تلفیق اطلاعات اخذشده از تصاویر ماهواره‌‌‌ای، پی‌‌‌جویی‌‌‌ها و داده‌‌‌های زمین‌شناسی، از نمونه‌‌‌برداری‌‌‌های سطحی گرفته تا حفر ترانشه، چاهک و نهایتا حفاری‌‌‌ در اعماق مختلف، از جمله مواردی هستند که می‌‌‌توانند در گام اول با سهولت و دقت بسیار بیشتری انجام شوند. در این فاز استفاده از داده‌‌‌ها در شرایط مشابه و سایر معادن در اقصی‌‌‌نقاط جهان و همچنین کمک‌‌‌گرفتن از ماشین در ترسیم ابعاد احتمالی ذخایر به تفکیک عیار و کیفیت در کنار استفاده از هوش‌‌‌مصنوعی، بسیار کاربردی خواهد بود. اگرچه در نگاه اول امکان خطا در این فرآیندها بسیار زیاد است؛ زیرا ذات جمع‌‌‌آوری داده‌‌‌ها به کمک افراد و کارشناسان صورت می‌گیرد؛ ولی تجربه نشان داده که در این فاز موفقیت‌‌‌های بزرگی در دسترس خواهد بود.

اگرچه موطن استفاده از دیجیتالی‌‌‌شدن داده‌‌‌ها کشورهایی همچون کانادا و استرالیاست؛ ولی استفاده از داده‌‌‌های آنها و سایر کشورها و تلفیق اطلاعات و همچنین هم‌‌‌پوشانی دیتای در دسترس و در نهایت مقایسه با سایر معادن بزرگ موجب شده است تا ذخایر جدیدی در مناطقی کشف شود که از احتمال بسیار پایینی برخوردار بود. هم‌‌‌اکنون می‌‌‌توان عنوان کرد که در فاز اکتشاف، ردپای دیجیتالی شدن معدن‌کاری را می‌‌‌توان در کشورمان مشاهده کرد که اتفاق بسیار مهم و جذابی به شمار می‌رود؛ آن‌‌‌هم در شرایطی که آینده معدن‌کاری قطعا از همین مسیر عبور می‌کند.

نکته مهم آنکه اگر از هم‌‌‌اکنون به فکر جمع‌‌‌آوری و تحلیل اطلاعات نباشیم و از تکنولوژی‌‌‌های موجود که بسیاری از آنها از امکان اتصال و ارائه اطلاعات به صورت ماشینی برخوردارند، استفاده نکنیم به‌زودی حتی برای پردازش و جمع‌‌‌آوری داده‌‌‌های به کشورهای دیگر و سرورهایی در خارج از مرزها نیازمند خواهیم بود.

منبع: دنیای اقتصاد