چرخه بی‌تدبیری‌ها فناوری هوشمند و این بار الگوی کشت
بهنام دهقانی
الگوی کشت چیست چرا که می‌خواهد در سطح کلان برای کشورش تصمیم بگیرد و می‌داند که بزرگ‌ترین چالش پیش روی برنامه‌های جهان امروز، انتقال فناوری هوشمند -همان چیزی که باعث می‌شود شما نتوانید الگوی کشت را به عنوان یک راهکار برای مدیریت کشاورزی مطرح کنید- است.
مهرماه ۱۴۰۱ برای اعضای هیئت علمی مجموعه‌های وابسته به سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی که تقریبا ۳۰۰ نفری بودند، می‌خواستم از فناوری هوشمند( بلاکچین، اینترنت اشیا، بیگ دیتا، هوش مصنوعی، زنجیره ارزش، مدل کسب‌وکار کشاورزی، آینده کشاورزی و…) حرف بزنم و چون مباحث سنگین بود نیاز بود که مبانی و مفاهیم هم گفته شود تا مباحث ساده‌سازی شوند.
“فناوری هوشمند” رسانه تخصصی انقلاب صنعتی چهارم
دو جلسه اول که تمام شد گفتند زیادی از مبانی و مفاهیم گفتید و ما بیشتر به دنبال مطالب کاربردی هستیم. یکی از جلسات بعد را با این پرسش آغاز کردم که بیگ دیتا )کلان داده) چیست؟ تقریبا همه پاسخ‌ها به حجم زیادی از داده اشاره و تعاریف مشابه داشتند، حال آنکه بیگ دیتا به فناوری‌هایی گفته می‌شود که وظیفه ذخیره‌سازی و پردازش داده را بر عهده دارد، اساسا حجم زیاد داده منابع هرز سازمانی و اسباب زحمت است، اگر به موقع تجزیه و تحلیل و به کار گرفته نشود (درست مانند ایران که سردرگم حجم زیاد داده هستند). یکی از دلایلی که در ایران برنامه‌ها تحقق پیدا نمی‌کنند، عدم درک مناسب از مبانی و مفاهیم است که باعث می‌شود هر سازمانی بر حسب برداشت خود آماری بدهد، نتیجه اینکه اگر الان شما به مرکز آمار ایران مراجعه کنید سطح زیر کشت محصولات باغی ایران ۱ میلیون و ۸۵۰ هزار هکتار است و اگر به آمار جهاد کشاورزی سال ۱۴۰۰ رجوع کنید ۲ میلیون و ۹۸۰ هزار هکتار است (اختلاف ۳۸ درصدی). نمونه‌ای دیگر اینکه در آمار محصولات باغبانی کشور منتشر شده وزارت جهاد کشاورزی ۱۴۰۰ خیار به عنوان میوه مطرح است اما هندوانه یا خربزه خیر، با وجود اینکه میزان تولید هندوانه بیش از دو برابر خیار است (خیار ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تن و هندوانه ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تن). شما به یک فرد عادی جامعه بگویید خیار در سبد میوه مصرفی کشور هست یا هندوانه و خربزه! هر چند آمار خود گویای حقیقت است البته اگر قابل استناد باشد.
محتوی بیشتر از کشاورزی هوشمند:
- آینده کشاورزی با هوش مصنوعی
- چرخه بی‌تدبیری‌ها فناوری هوشمند و این بار الگوی کشت
- نصب ۴۳۶ کنتور هوشمند بر روی چاه های کشاورزی در گلستان
در ایران هر سازمانی تعریف خود را دارد، حال آنکه محال است برنامه‌ریزی بدون آمار صحیح، شفاف و پاسخگو به نتیجه برسد. آمار و داده یکی از پنج شاخص مهم برای دستیابی به توسعه است و به تعبیر سازمان ملل، داده مهمترین راه پایان دادن به فقر و گرسنگی در جهان است.
در آبان ۱۴۰۱ وزارت جهاد کشاورزی طرح ملی الگوی کشت را اعلام کرده است که با تلاش آن‌ها *هم با تعریف جدیدی از الگوی کشت آشنا شدیم و هم کاری میخواهند انجام دهند که در دنیا محال است انجام شود و خوب می‌دانیم که کارهای محال دنیا برای ایران محال‌تر هستند*. بر اساس نظر آن‌ها تعریف الگوی کشت این است: الگوی کشت ملی را می‌توان «تدوین و اجرای نظام کشت محصولات کشاورزی (زراعی و باغی) مبتنی بر شرایط اقلیمی، بهره‌برداری بهینه از آب، خاک و گیاه متناسب با ظرفیت‌ها و مزیت اقتصادی کشور با رعایت کلیه مسائل علمی، فنی و مدیریتی و ملاحظات زیست‌محیطی در راستای دستیابی به تامین امنیت غذایی پایدار و اقتدار غذایی» تعریف کرد. تعریف رسمی (اتحادیه اروپا، هند و…) از الگوی کشت این است: «الگوی کشت به عنوان وضعیت مکانی و زمانی از تناوب کشت محصولات است، یا به عنوان فهرستی از کشت محصولات مختلف است که در یک منطقه تولید و توالی کشت آن‌ها در زمان درنظر گرفته می‌شود».
امروزه در خصوص مدیریت کلان کشاورزی جهان با دو موضوع روبرو هستیم، نخست *آمایش سرزمین* و دوم *زنجیره ارزش*، آمایش سرزمین مشابه با یک صفحه شطرنج است و مهره‌های آن بازیگران (زنجیره ارزش) این پهنه هستند. با تعیین پتانسیل و توانایی زمین همگام با سایر شرایط از قبیل عوامل اقتصادی، دانش و آموزش کشاورزی، عوامل اجتماعی، عوامل فیزیکی/محیطی، موسسات، سازمان‌ها و غیره می‌توان آمایش سرزمین انجام داد و با مکانیسم بازار، فناوری و موسسات و سازمان‌ها می‌توان زنجیره ارزش را ترسیم کرد تا در نهایت مسیر توسعه کشاورزی یک کشور را هموار کرد. این راهی است که جهان می‌رود بی‌آنکه به دنبال الگوی کشت باشد و یا حتی بداند الگوی کشت چیست چرا که می‌خواهد در سطح کلان برای کشورش تصمیم بگیرد و می‌داند که بزرگ‌ترین چالش پیش روی برنامه‌های جهان امروز، انتقال فناوری -همان چیزی که باعث می‌شود شما نتوانید الگوی کشت را به عنوان یک راهکار برای مدیریت کشاورزی مطرح کنید- است. *کشاورز علاوه بر سازمان‌ها (مانند وزارت جهاد کشاورزی) با مجموعه‌ای از عوامل از قبیل فشار اجتماعی، ریسک، عدم قطعیت، وابستگی، اعتماد، مسئولیت و هویت روبرو است و هرگز در هیچ جای جهان کسی نمی‌تواند برای کشاورزی تعیین کند که چه محصولی باید بکارد و این همان محال است که گفتم و البته ایران استثنا است*، این‌گونه است که ما هنوز در مبانی و مفاهیم درجا می‌زنیم و حتی تعریف پذیرفته شده الگوی کشت را نمی‌دانیم و منابع را هدر می‌دهیم تا هر روز بیشتر به سمت نابودی حرکت کنیم.
منبع: آفتاب یزد
- چرخه بی‌تدبیری‌ها فناوری هوشمند و این بار الگوی کشت
” اقتصادالکترونیکی“ آخرین و به روزترین محتوی در اقتصاددیجیتال
