سرمایه گذاری سنگین دنیای علم روی هوش مصنوعی
درحالحاضر هوش مصنوعی با عنوان هوش مصنوعی محدود (ضعیف) شناخته میشود که برای انجام کارهای ظریف طراحی شده است.
فناوریهای روز دنیا هر روز پیشرفت میکنند و مردم جهان شاهد توسعه ابعاد مختلف زندگی خود هستند که در گرو این فناوریها رنگوبوی دیگری به خود میگیرند. هوش مصنوعی از آندست فناوریها و نوآوریهایی است که چند سالی بیشتر از عمر آن در دنیا نگذشته اما در همین چند سال هم توانسته جایگاه ویژهای از آن خود کند و درحالحاضر بسیاری از وسایل و تجهیزاتی که در حوزههای مختلف قابل استفادهاند، با کمک فناوری هوش مصنوعی کارها را متحول کرده و با سرعت بالاتری به سرانجام رساندهاند. از دستیار صوتی SIRI اپل گرفته تا خودروهای خودران و بدون راننده، هوش مصنوعی بهسرعت توانسته بازار را در دست بگیرد. درحالی که فیلمهای تخیلی با موفقیت توانستهاند هوش مصنوعی را در قالب شخصیت رباتهایی با ویژگیهای شبیه انسان بهخوبی به تصویر بکشند، این فناوری هر چیزی را از الگوریتمهای جستوجوی گوگل گرفته تا طراحی خودروهای خودران در شرکت IBM دربرمیگیرد.
جهت مشاهده ودانلود ماهنامه ” اقتصاد دیجیتال” اینجا کلیک نمایید.
درحالحاضر هوش مصنوعی با عنوان هوش مصنوعی محدود (ضعیف) شناخته میشود که برای انجام کارهای ظریف طراحی شده است و تشخیص چهره یا جستوجوهای اینترنتی و کار در خودروهای خودران را دربرمیگیرد. با وجود این، هدف درازمدت بسیاری از محققان خلق هوش مصنوعی کلی است. هوش مصنوعی ضعیف باعث میشود انسانها در کارهای خاص مانند بازی شطرنج یا حل معادلات عملکرد بهتری از خود نشان دهند؛ اما هوش مصنوعی کلی به انسانها در انجام تمام کارهای شناختی کمک میکند تا نتیجه بهتری به دست آورند.
در کوتاهمدت، هدف سودمند حفظ تأثیر هوش مصنوعی بر جامعه، انگیزه تحقیق در بسیاری از زمینهها، از اقتصاد و حقوق گرفته تا موضوعات فنی مانند تایید، اعتبار، امنیت و کنترل را فراهم میکند. درحالی که لپتاپ شما درصورت هک شدن ممکن است مزاحمتهایی را برای کارتان ایجاد کند، یک سیستم هوش مصنوعی نیز کاری میکند که خودرو، هواپیما یا حتی دستگاه ضربانسازی که از این فناوری استفاده میکند، بهطور خودکار کار خود را انجام دهد. در درازمدت، سوال مهمی که پیش میآید این است که اگر تلاش برای به دست آوردن هوش مصنوعی قوی موفقیتآمیز باشد و یک سیستم هوش مصنوعی در تمام کارهای شناختی بهتر از انسانها عمل کند، چه اتفاقی رخ میدهد.
چنین سیستمی میتواند بهطور بالقوه باعث فوران اطلاعاتی شود که عقل انسان را هم پشتسر بگذارد. با ابداع فناوریهای جدید انقلابی، چنین ابرهوشی ممکن است به ما کمک کند تا جنگ، بیماری و فقر را ریشهکن کنیم و درنتیجه، ایجاد هوش مصنوعی قدرتمند ممکن است بزرگترین رویداد در تاریخ بشر باشد. بشر امروز بر این باور است که پژوهشهای امروز به ما کمک میکند تا بهتر برای چنین پیامدهای بالقوه منفی در آینده آماده شویم و از بروز آنها جلوگیری کنیم، بنابراین از مزایای هوش مصنوعی بهرهمند میشویم.
به گزارشlivescience ، مدتها ایده وجود اشیای بیجان بهعنوان موجودات هوشمند وجود داشته است. یونانیان باستان افسانههایی درمورد رباتها داشته و حتی مهندسان چینی و مصری اقدام به ساخت تجهیزات خودکار میکردند. آغاز هوش مصنوعی مدرن را میتوان به تلاشهای فیلسوفان کلاسیک برای تشریح تفکر انسان بهعنوان یک سیستم نمادین ارتباط داد. کلمه هوش مصنوعی در سال ۱۹۵۶ برای اولینبار توسط دانشمند کامپیوتر آمریکایی، «جان مککارتی» در کنفرانس دارتموث مورد استفاده قرار گرفت و برای نخستینبار بود که هوش مصنوعی بهعنوان یک رشته دانشگاهی مطرح شد. مدتی بعد انتقاداتی به پیشرفت در این زمینه و بودجههای تعلقگرفته مطرح شد، بهطوری که از سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۰ به «زمستان هوش مصنوعی» معروف شد.
این رشته بعدها در دهه ۱۹۸۰ احیا شد، زمانی که دولت انگلیس شروع به تامین مالی مجدد آن کرد تا برای رقابت با تلاش ژاپنیها آماده شود. این حوزه از سال ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۳ رکود دیگری را تجربه کرد که همزمان با فروپاشی بازار برخی رایانههای همهمنظوره اولیه و کاهش بودجه دولتی بود. پس از آن، پژوهشها در این زمینه دوباره آغاز شد و در سال ۱۹۹۷، Deep Blue ساخت شرکت IBM نخستین کامپیوتری بود که توانست استاد بزرگ روسی «گری کاسپاروف»، قهرمان شطرنج دنیا را شکست دهد.
در سال ۲۰۱۱، آزمایشی با عنوان «تورینگ» ابداع شد که محققان به کمک آن رفتارهای هوشمندانه فناوری هوش مصنوعی را مورد ارزیابی قرار میدادند که برخی درمورد صحت نتایج آن شک و شبهههایی را مطرح کردهاند. درحالحاضر، برخی دانشمندان برنامههایی را برای نسخه جدید این تست درنظر دارند. اما رشته هوش مصنوعی گستردهتر از جستوجوی صرف هوش واقعی و هوش شبیه انسان شده است. پس از افت و خیزهایی که فناوری هوش مصنوعی سپری کرده، این فناوری درحالحاضر به سطح جالبتوجهی از رشد رسیده است. مفهوم یادگیری عمیق، داده کلان و علم داده شکوفا شده است. امروزه شرکتهایی چون گوگل، فیسبوک، IBM و آمازون با هوش مصنوعی کار میکنند و موفق به تولید وسایل جالبی شدهاند. آینده هوش مصنوعی امیدبخش است و محققان امیدوارند به لطف این فناوری به دستاوردهای چشمگیری دست یابند.
آینده در دستان هوش مصنوعی
هوش مصنوعی بیش از هر فناوری دیگری در تاریخ بشر، دنیا را دستخوش تغییرات خواهد کرد. با استفاده از فناوری یادگیری ماشینی و دید کامپیوتری برای تشخیص و طبقهبندی «رویدادهای ایمنی» مختلف، این دستگاه که ابعادی به اندازه جعبه کفش دارد، قادر به مشاهده هر چیزی نیست اما چیزهای زیاد دیگری را میبیند. شرکت IFM تنها یکی از مبتکرانی است که در زمینه هوش مصنوعی کار میکند. در اینجا یک شاخص خوب وجود دارد: از ۹۱۰۰ پتنت دریافتشده از سوی مخترعان شرکت IBM در سال ۲۰۱۸، حدود ۱۶۰۰ پتنت یا ۱۸درصد آنها مربوط به هوش مصنوعی بوده است. یکی دیگر از این موارد، ایلان ماسک، بنیانگذار تسلا و غول فناوری است که بهتازگی ۱۰ میلیون دلار برای تأمین هزینههای مالی پژوهش درحال انجام در شرکت پژوهشی غیرانتفاعی OpenAI اهدا کرده است.
«ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهور روسیه در بیان میزان اهمیت فناوری هوش مصنوعی میگوید: «هر کشوری که در حوزه هوش مصنوعی بتواند رتبه نخست را به دست آورد، فرمانروای جهان میشود. اهمیت هوش مصنوعی در آینده جهان بهدلیل نقش آن در یادگیری کامپیوتری است. کامپیوترها با کمک این فناوری قادرند حجم عظیمی از دادهها را بهکار گیرند و از هوش آموختهشده برای تصمیمگیری و اکتشافات بهینه در کسری از زمان استفاده کنند.
هوش مصنوعی درحالحاضر در بسیاری از حوزهها از پیشرفتهای پزشکی در تحقیقات سرطان گرفته تا تحقیقات پیشرفته تغییرات آبوهوا کاربرد دارد و توانسته تحولات عظیمی را رقم بزند. تقریبا هیچ صنعت بزرگی در دنیا وجود ندارد که هوش مصنوعی مدرن آن را تحتتأثیر قرار نداده باشد. این امر بهویژه در چند سال گذشته هم صادق بوده؛ چراکه جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادهها به لطف اتصال قوی اینترنت اشیا، تکثیر دستگاههای متصل و پردازش کامپیوتری سریعتر بهطور قابلتوجهی افزایش یافته است.
شرکتهای آمریکایی سالانه نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار برای محصولات و خدمات هوش مصنوعی هزینه میکنند؛ غولهای فناوری مانند گوگل، اپل، مایکروسافت و آمازون میلیاردها دلار برای تولید این محصولات و خدمات هزینه میکنند. دانشگاههای آمریکا نیز هوش مصنوعی را بهطور برجسته در برنامههای درسی خود گنجاندهاند.
کاربردهای هوش مصنوعی
از گوشیهای هوشمند گرفته تا رباتهای سخنگو، هوش مصنوعی وارد زندگیهای دیجیتال ما شده است و به هر شکلی توانسته فرآیند طی شدن بسیاری از کارها را تسریع کند. یکی از حوزههای فعال در این زمینه، سرگرمی است. محققان امید دادهاند که در آینده میتوانید روی مبل لم دهید و یک فیلم سفارشی با حضور بازیگران مجازی دلخواه خود سفارش دهید. استودیوهای فیلمسازی ممکن است آیندهای بدون شکست داشته باشند، بهطوری که برنامههای پیشگویانه پیچیده، خط داستانی فیلمنامه را تحلیل میکنند.
از پرکاربردترین حوزههای هوش مصنوعی، حوزه پزشکی است. الگوریتمهای هوش مصنوعی به پزشکان و بیمارستانها در تجزیه و تحلیل دادهها کمک میکند که این کار در تشخیص سریعتر و دقیقتر بیماریها و تصمیمگیری بهتر برای درمان سرطان مؤثر است. هوش مصنوعی در بهبود درمان شخصی برای بیماران هم گام مؤثری برداشته است.
این فناوری همچنین در برقراری امنیت سایبری نیز نقش مؤثری دارد. حدود ۷۰۷ میلیون نقض امنیت سایبری در سال ۲۰۱۵ و ۵۵۴ میلیون مورد در نیمه نخست سال ۲۰۱۶ رخ داده است. شرکتها درتلاشند یک قدم جلوتر از هکرها حرکت کنند. کارشناسان معتقدند قابلیتهای خودآموزی و اتوماسیون توسط هوش مصنوعی میتواند بهطور سیستماتیکتر و مقرونبهصرفهتر محافظت کند و مردم را از تروریسم یا حتی سرقت هویت درمقیاس کوچکتر ایمن نگه دارد. ابزارهای مبتنیبر هوش مصنوعی بهدنبال الگوهای مرتبط با ویروسها و برنامههای رایانهای مخرب هستند.
علاوهبر این، دستیاران هوش مصنوعی به افراد مسن کمک میکنند مستقل بمانند و مدت بیشتر در خانه خود زندگی کنند. ابزارهای هوش مصنوعی غذای مغذی در دسترس فرد نگه میدارند و افراد بهراحتی به اشیای موجود در قفسههای بلند دسترسی پیدا میکنند. ابزارهای هوشمند به چمنزنی، شستوشوی پنجرهها و حفظ بهداشت هم کمک میکنند. این ابزارهای هوشمند و حساس حتی در زمینههای استخراج معادن، اطفای حریق، پاکسازی مینها و جابهجایی مواد رادیواکتیو هم کمک میکنند.
برترینهای هوش مصنوعی
به گزارشnatureindex ، طبق ردهبندیهای جهانی، بسیاری از کشورها سالهاست در زمینه هوش مصنوعی فعالیت میکنند و با پیشرفت این حوزه، دولتها بیش از گذشته در این مسیر وارد شده و سرمایهگذاری میکنند. در این رتبهبندی، آمریکا، انگلیس، آلمان، چین، فرانسه، کانادا، سوئیس، ژاپن، استرالیا و هلند برترین کشورهای فعال در زمینه هوش مصنوعی هستند. ایالات متحده آمریکا که نخستین کشور در زمینه هوش مصنوعی به شمار میرود، بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ بیش از ۵۰۰۰ مقاله در این زمینه ارائه کرده و اختلاف چشمگیری با دیگر کشورها دارد، بهطوری که تعدادکل مقالات انگلیس که دومین کشور در این زمینه است، ۹۷۹ مقاله است. آلمان با ۸۰۰ و چین با ۷۴۴ مقاله در ردههای بعدی قرار گرفتهاند.
افزایش ۵۰ درصدی بودجه آمریکا
فناوری هوش مصنوعی اولویت اصلی آژانسهای فدرال است، درحالی که واکنش همهگیری کرونا به توسعه حوزههای IT و هوش مصنوعی آژانسها افزوده و ازاینرو، این فناوریها ریشه در برنامههای استراتژیک بلندمدت IT و R&D دارند. هزینههای فدرال هوش مصنوعی درحال افزایش است. هزینههای قابل شناسایی فدرال برای هوش مصنوعی در سال مالی ۲۰۲۰ حدود یک میلیارد دلار افزایش یافت که ۵۰درصد نسبت به سال مالی ۲۰۱۸ افزایش داشته و آن را به یکی از سریعترین بخشهای سرمایهگذاری فناوری درحال رشد تبدیل کرد. حضور مشاغل کوچک درحال افزایش است. اگرچه کاربران فدرال بیشتر برای کسبوکارهای بزرگ هزینه میکنند، تعهدات کسبوکارهای کوچک مرتبط با هوش مصنوعی ۱۷۷درصد از ۱۲۹ میلیون دلار در سال مالی ۲۰۱۸ به ۳۵۷ میلیون دلار در سال مالی ۲۰۲۰ افزایش یافته است.
بودجه ۰.۹۵ میلیارد پوندی انگلیس
در آوریل ۲۰۱۸، دولت انگلیس استراتژی هوش مصنوعی ملی را با عنوان معامله بخش هوش مصنوعی منتشر کرد. این استراتژی پس از یک سال در ماه می۲۰۱۹ بهروز شد. یک پورتال وب اختصاصی که توسط وزارت راهبردهای تجاری، انرژی و صنعتی و وزارتخانههای دیجیتال، فرهنگ، رسانه و ورزش توسعه یافته، بهروزرسانی پیشرفت را ارائه میدهد. این وزارتخانهها دفتری برای هوش مصنوعی ایجاد کردهاند که مسئول هماهنگی تلاشهای اجرایی تعیینشده در قرارداد بخش هوش مصنوعی است. هدف این قرارداد، آماده کردن اقتصاد و جامعه برای تحولاتی است که هوش مصنوعی به همراه دارد. برای این منظور، استراتژی بر بهبود موقعیت انگلیس در ۵ حوزه کلیدی شامل ایدهها، افراد، زیرساختها، محیطهای تجاری و مکانهای خاص را دربرمیگیرد. دولت انگلیس بودجه ۰.۹۵ میلیارد پوندی را برای اجرای قرارداد بخش هوش مصنوعی درنظر گرفته است که با ۱.۷ میلیارد پوند ناشی از صندوق چالش استراتژی صنعتی تکمیل میشود.
افزایش ۲ میلیارد یورویی بودجه در آلمان
آلمان یکی از کشورهای برتر در حوزه علم و مهندسی است. درحال حاضر، هوش مصنوعی یکی از فناوریهای بهروز در این کشور است که با رشد قابل توجهی روبهرو شده است. این فناوری در اقتصاد و آینده صنعتی این کشور نقش بسزایی ایفا میکند. دولت جدید آلمان برنامههای ویژهای برای پرداختن به آینده هوش مصنوعی و رونق هر چه بیشتر آن دارد. این کشور از سال ۲۰۱۸ یک استراتژی با هدف پرورش استفاده از هوش مصنوعی ارائه داده که با تلاش مشابه در سطح اتحادیه اروپا پشتیبانی میشود. تحرک، مراقبتهای بهداشتی، دیجیتالی شدن صنعت و تولید، پایداری زیستمحیطی و البته همهگیری کرونا برخی از زمینههای کلیدی هستند که در بهروزرسانی پیشرفت مورد توجه قرار گرفتهاند.
آلمان بهدنبال آن است که از هوش مصنوعی برای مبارزه با شیوع ویروس کرونا استفاده کند. بهعنوان بخشی از بسته محرک کروناویروس، دولت فدرال این کشور تعهد داده است تا سال ۲۰۲۵ هزینههای خود را برای هوش مصنوعی از ۳ میلیارد یورو به ۵ میلیارد یورو افزایش دهد. بیشتر این بودجه صرف توسعه فناوری ابررایانه در آلمان خواهد شد.
سرمایهگذاری ۷۰ میلیاردی چین
در جولای ۲۰۱۷، شورای دولتی چین استراتژی این کشور طرحی را برای توسعه هوش مصنوعی با عنوان برنامه توسعه هوش مصنوعی نسل جدید ارائه کرد. این استراتژی اهداف این کشور را برای تبدیل شدن به رهبر جهان در زمینه هوش مصنوعی تا سال ۲۰۳۰، کسب درآمد از هوش مصنوعی به صنعت ۱۵۰ میلیارد دلاری و ظهور بهعنوان نیروی محرکه در تعریف هنجارها و استانداردهای اخلاقی برای هوش مصنوعی ترسیم میکند.
دولت چین در سال ۲۰۱۷ حدود ۱۲ میلیارد دلار در زمینه هوش مصنوعی سرمایهگذاری کرده بود که این مقدار در سال ۲۰۲۰ به حدود ۷۰ میلیارد دلار رسید و این افزایش چندبرابری بودجهگذاری در این حوزه از فناوری حکایت از نگاه دقیق دولت چین به بازه ۱۰سالهای دارد که در دستورکار پیشرفته در این حوزه برای خود ترسیم کردهاند.
بودجه ۱.۵ میلیارد یورویی فرانسه
امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه در سال ۲۰۱۸ چشمانداز ۵ساله هوش مصنوعی را برای این کشور ارائه کرد. در این چشمانداز اهدافی مطرحشده که میتواند موقعیت این کشور را در این فناوری نسبت به دیگر رقبا بهبود بخشد. بهبود اکوسیستم آموزش هوش مصنوعی برای توسعه، حفظ و جذب استعدادها در سطح جهانی؛ ایجاد یک سیاست داده باز برای اجرای برنامههای کاربردی هوش مصنوعی و ادغام دارایها؛ و ایجاد چارچوبی اخلاقی برای استفاده شفاف و منصفانه از برنامههای کاربردی از این فناوری. دولت فرانسه برای دستیابی به این اهداف تا پایان سال ۲۰۲۲ حدود ۱.۵ میلیارد یورو را به توسعه هوش مصنوعی اختصاص داده که ۷۰۰ میلیون یورو از آن صرف پژوهش در این فناوری خواهد شد. در سال ۲۰۱۸، مرحله نخست استراتژی ملی فرانسه در هوش مصنوعی با بودجه ۸۰۰ میلیون یورو به مدت ۳ سال راهاندازی شد و تاکید زیادی بر تقویت پژوهش با ایجاد موسسات میانرشتهای شده است.
منبع: فرهیختگان