اولویت با ابهام‌زدایی است
محمدرضا شرفی؛ نایب‌رئیس انجمن بلاک‌چین و رمزارز ایران
زندگی بشر، همواره با بهره‌‌‌گیری از دانش و فناوری به سمت تکامل و بهبود در حرکت است. یکی از عرصه‌‌‌های این تحولات، مراودات مالی و بستر اقتصاد است. با اینکه بیش از یک‌دهه از ظهور فناوری بلاک‌چین می‌‌‌گذرد، شاهد هستیم که در عرصه‌‌‌های کلان اقتصادی، چنان‌که باید از آن بهره گرفته نشده و به نوعی با توجه به اثرات ناشناخته برخی قابلیت‌‌‌های این فناوری در عرصه اقتصاد کلان، بهره‌‌‌گیری از آن با وسواس و احتیاط بیشتری همراه است. برخی کشورها با ایجاد ارز دیجیتال ملی به صورت آزمایشی (با گزینش برخی از قابلیت‌‌‌های فناوری بلاک‌چین و توجه به محاسن آن، مانند افزایش سرعت و کاهش هزینه) سعی در عملیاتی‌‌‌سازی مراودات مالی با بهره‌‌‌گیری از این فناوری دارند.
از سوی دیگر، برخی از محدودیت‌های جهانی ایجادشده در مبادلات پولی توسط کشور یا کشورهایی خاص، نیاز به ایجاد تغییر در مراودات مالی بین‌المللی را بیش از پیش نمایان کرده است که در چنین شرایطی، قابلیت‌‌‌های فناوری بلاک‌چین بیش از پیش خودنمایی می‌کند. در ایران، پس از مصوبه سال ۱۳۹۸ هیات‌دولت (که در آن امکان بهره‌‌‌گیری از رمزارزها را در مراودات بین‌الملل مجاز اعلام کرد) مانع قانونی به‌کارگیری رمزارزها رفع شد. ولی وجود محدودیتهایی مانع به‌کارگیری این ابزار در تجارت خارجی کشور شد. محدودیتهایی همچون امکان رصد جابه‌جایی‌‌‌ها و انتقالات رمزارزها، لزوم پذیرش رمزارزها توسط طرفین معامله به‌عنوان ابزار انتقال ارزش (با توجه به پذیرش رمزارز توسط تولیدکنندگان، این محدودیت برای واردات دستگاه‌‌‌های استخراج رمزارز وجود نداشت)، نوسانات گاه چشمگیر ارزش رمزارزها و کنترل موجود روی بسیاری از رمزارزها، به‌خصوص رمزارزهای دارای ارزش ثابت توسط پدیدآورندگان آنها که البته مکانیزم‌‌‌ها و راهکارهای خاصی برای مدیریت هر یک از محدودیت‌ها وجود دارد.
شاید پیشنهاد ایجاد واحد پولی مشترک بین کشورهای اسلامی یا ایجاد صندوق ارزی مشترک (با پشتوانه کالا یا فلزات گرانبها) دو یا چندجانبه بین کشورها توسط آقای روحانی در همین راستا و برای مدیریت این چالش‌‌‌ها مطرح شد. اکنون با ایجاد سامانه ثبت تقاضا از سوی مرکز توسعه تجارت با استفاده از رمزارز و تایید بانک‌مرکزی، به‌کارگیری رمزارزها در مراودات مالی بین‌المللی امکان‌پذیر شده است؛ سامانه‌‌‌ای که اطلاعات کمی در مورد مکانیزم عملیاتی، امکانات پوشش ریسک و مقابله با شناسایی و ردگیری تبادلات در آن موجود است. از سوی دیگر، نتیجه مذاکرات برجام، تاثیرات خاصی بر این بخش خواهد گذاشت و چنانچه مذاکرات به توافق منجر شود، برخی از ریسک‌‌‌ها حذف می‌شوند. اکنون امکان ثبت درخواست برای بهره‌‌‌گیری از رمزارزها در تجارت بین‌الملل در سامانه توسعه تجارت موجود است که متقاضیان می‌‌‌توانند با ورود به سامانه به ثبت تقاضا اقدام کنند.
با این حال باید گفت، نحوه معامله این رمزارزها، چگونگی استفاده از آنها در صادرات و واردات، تعامل با بانک‌مرکزی برای تعهدات ارزی و قوانین نظارتی بر این رویه، از جمله مقدمات مهمی هستند که تا زمانی‌‌‌که از سوی دولت به شکل دقیق بررسی و اعلام نشوند، نمی‌‌‌توان انتظار داشت، استفاده از آنها به‌‌‌طور گسترده در تجارت در دستور کار قرار گیرد.
از سوی دیگر با وجود آنکه در ماه‌‌‌های گذشته بحث‌‌‌های گسترده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای درباره رمزارزها در کشورها و شرکت‌های مختلف مطرح شده و حتی برخی از شرکت‌ها کار رسمی با آن را آغاز کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، اما هنوز در ابتدای این مسیر قرار داریم. در واقع بسیاری از کشورها هنوز تجارت با رمزارز را رسما نپذیرفته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند و در بسیاری از حوزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های اقتصادی نیز تاکنون شاهد معامله با این شیوه نبوده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ایم. از این رو پس از فراهم‌‌‌کردن مقدمات داخلی، باید مذاکره با طرف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خارجی نیز آغاز شود تا بدانیم چه کشوری و تحت چه شرایطی از این طریق با ما معامله خواهد کرد و تا چه میزان می‌توان روی ظرفیت‌‌‌های آن حساب کرد.
منبع: دنیای‌اقتصاد
